โรคสมองเสื่อม คืออะไร
โรคสมองเสื่อม คือ ชื่อกลุ่มอาการที่มีการทำงานของสมองในด้านความจำ ความคิด การใช้เหตุผล การใช้ภาษา และการรับรู้สิ่งแวดล้อม ผิดปกติไป ทำให้เกิดปัญหาทางความคิด การตัดสินใจ พฤติกรรม และ อารมณ์ผิดปกติไป มีผลต่อการใช้ชีวิต หรือการทำกิจวัตรประจำวัน จนในที่สุดผู้ป่วยหลายคนช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ ต้องมีผู้ดูแลอย่างใกล้ชิด
สถิติของโรคสมองเสื่อม
ปัจจุบันประชากรผู้สูงอายุในประเทศไทยมีจำนวนมากขึ้น ทำให้โรคสมองเสื่อมเพิ่มขึ้นตามเป็นเงาตามตัว จากการศึกษาทางระบาดวิทยา พบว่าผู้ที่มีอายุตั้งแต่อายุ 65 ปีขึ้น ไป จำนวน 100 คน มีโอกาสเป็นโรคสมองเสื่อม 5 คน และเมื่ออายุมากขึ้น อัตราการเกิดโรคจะเพิ่มขึ้นอีก ถ้าคนอายุยืนถึง 80 ปี จะพบโรคสมองเสื่อมได้ถึงร้อยละ 20 หรือ 1 ใน 5 คน
สาเหตุของโรคสมองเสื่อมที่พบบ่อย มี 2 ชนิด คือ
- โรคสมองเสื่อมที่เกิดจากความเสื่อมของสมองโดยตรง หรือ โรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer’s disease)
เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดคือ โดยช่วงแรกผู้ป่วยจะมีสมองฝ่อลงโดยเฉพาะสมองที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับความจำ หลังจากนั้นสมองส่วนอื่น ๆ จะมีการฝ่อตามมาจนมีผลต่อความคิด การตัดสินใจ การพูดสื่อสาร ตลอดจนมีปัญหาพฤติกรรมตามมาได้ เนื่องจากการดำเนินของโรคนี้ค่อย ๆ เป็นค่อย ๆ ไปจนมีอาการมากขึ้นเรื่อย ๆ การตรวจพบโรคนี้ตั้งแต่เริ่มแรกจะทำให้มีโอกาสชะลอความรุนแรงของโรค ให้เกิดช้าลงได้ จึงควรให้ความใส่ใจกับอาการหลงลืมที่พบในผู้สูงอายุ ถ้ามีอาการหลงลืมบ่อยขึ้นจนเกิดผลเสีย เช่น ของหายบ่อย ถามเ รื่องเดิมซ้ำ ๆ จำเหตุการณ์ที่ผ่านมาไม่ได้ ก็ควรรีบมาพบแพทย์ ทั้งนี้การสังเกตอาการจากผู้ที่เป็นญาติใกล้ชิดมีความสำคัญมาก เพราะผู้ป่วยก็มักจะจำไม่ได้ว่าตัวเองเคยลืมอะไร และคิดว่าตนเองเป็นปกติดี
- โรคสมองเสื่อมจากเส้นเลือดในสมองผิดปกติ (vascular neurocognitive disorder)
ยิ่งอายุมากขึ้น ผู้สูงอายุก็ยิ่งมีโรคประจำตัวมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นโรคเบาหวาน ไขมันในเลือดสูง ความดันสูง ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงทำให้เส้นเลือดเล็ก ๆ ในสมองแตก หรือตีบตันได้ มีผลต่อเนื้อสมองส่วนนั้นไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ทำให้สมองส่วนความคิด ความจำ การรับรู้เสียไปด้วยได้
นอกจากสาเหตุการเกิดโรคสมองเสื่อม 2 ชนิดข้างต้นนี้แล้ว โรคสมองเสื่อมยังเกิดจากสาเหตุที่สามารถรักษาได้ เช่น โรคสมองเสื่อมที่เกิดจากไธรอยด์ฮอร์โมนทำงานผิดปกติ การดื่มแอลกอฮอล์ ภาวะโพรงสมองโต มีเลือดคั่งหรือเนื้องอกที่สมอง การติดเชื้อในสมอง เช่น โรคซิฟิลิส หรือ โรคเอดส์ รวมถึงการขาดวิตามินที่สำคัญต่อการทำงานของสมอง เช่น วิตามินบี 12 เป็นต้น
ดังนั้นเมื่อสังเกตว่าตนเอง หรือผู้ใกล้ชิดมีปัญหาเรื่องความจำ การพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยจึงมีความสำคัญมากเพื่อหาสาเหตุ และถ้าเป็นสาเหตุที่สามารถรักษาได้ การแก้ไขที่ทันท่วงทีจะทำให้อาการโรคสมองเสื่อมดีขึ้น ได้
คลินิกความจำโรงพยาบาลรามาธิบดี ได้เปิดบริการเพื่อให้คำปรึกษาและ รักษาอาการเกี่ยวกับความจำและการทำงานของสมอง
สนใจเข้ารับคำปรึกษา หรือ สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม ติดต่อได้ที่: หน่วยตรวจผู้ป่วยนอกจิตเวช คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล โทรศัพท์ 02-201-1235 (กรุณาติดต่อในเวลา 13.00-15.00น.)
ติดตามข้อมูลเพิ่มเติม ได้ที่: http://med.mahidol.ac.th/psych/th/content/07072014-1403-th
เครดิตภาพ:
- http://www.gesund-durch.de/media/2014/05/Fotolia_41168140_Andrea_Danti.jpg
- https://static.slo-tech.com/46662.jpg